Juist in tijden van economische onzekerheid is het als bestuurder van belang om u bewust te zijn van de mogelijke gevolgen van het door u gevoerde beleid. Hoewel deze gevolgen zich in het geval van een besloten of naamloze vennootschap in beginsel niet privé laten gevoelen bestaan daar zoals in het inleidende blog beschreven enkele uitzonderingen op: 1. Interne aansprakelijkheid jegens de vennootschap; 2. Externe aansprakelijkheid jegens derden 3. Aansprakelijkheid in geval van faillissement jegens de schuldeisers. In deze blogserie worden achtereenvolgens deze drie mogelijke aansprakelijkheden besproken, te beginnen met de interne aansprakelijkheid.
Interne aansprakelijkheid
Op grond van de wet is iedere bestuurder tegenover de onderneming gehouden tot een “behoorlijke vervulling van zijn taak”. Tot deze taak behoren alle bestuurstaken die niet bij of krachtens de wet of de statuten aan een ander orgaan binnen de onderneming zijn toebedeeld. Elke bestuurder draagt bovendien de verantwoordelijkheid voor de algemene gang van zaken in de onderneming.
Indien de bestuurder tekortschiet in de behoorlijke vervulling van diens taak en hem daarvan een ernstig verwijt kan worden gemaakt, dan is hij gehouden om de schade te vergoeden die de onderneming als gevolg van deze onbehoorlijke taakvervulling lijdt, tenzij hem geen ernstig verwijt kan worden gemaakt.
Ernstig verwijt: omstandigheden van het geval
Of een bestuurder in een bepaalde kwestie een ernstig verwijt kan worden gemaakt, hangt sterk af van de organisatie en de wijze waarop aan de taakvervulling in die organisatie wordt vormgegeven. Er dient dus altijd te worden gekeken naar de omstandigheden van het geval. Uit de jurisprudentie kan worden afgeleid met welke omstandigheden rekening dient te worden gehouden.
Tot af te wegen omstandigheden behoren onder andere (maar niet beperkt daartoe) de aard van de door de onderneming uitgeoefende activiteiten en de daaruit voortvloeiende risico’s, de taakverdeling binnen het bestuur, de eventueel voor het bestuur c.q. de onderneming geldende richtlijnen en het inzicht en de zorgvuldigheid die mogen worden verwacht van een zorgvuldig bestuurder.
Bovenstaande omstandigheden kunnen in de huidige coronacrisis extra van belang zijn, omdat ondernemers bijvoorbeeld als gevolg van overheidsmaatregelen beslissingen moeten nemen die haaks kunnen staan op het normaal te voeren beleid. Hierbij is dus extra voorzichtigheid op zijn plaats.
Ter illustratie leveren de volgende gedragingen doorgaans een ernstig verwijt op:
• Het niet of slecht bijhouden van de (financiële) administratie, waaronder het niet (tijdig) publiceren van de jaarrekeningen;
• Het handelen in strijd met wettelijke regels, of regels die voortvloeien uit de statuten van de rechtspersoon;
• Gevaarlijke risico’s nemen die niet in het belang van de rechtspersoon zijn;
• Het onttrekken van middelen en/of gelden aan de rechtspersoon zonder redelijke grond;
• Het niet afsluiten van gebruikelijke en/of noodzakelijke verzekeringen.
In beginsel zijn in geval van bestuurdersaansprakelijkheid alle bestuurders aansprakelijk, tenzij één of meerderen van hen kunnen bewijzen dat hen in het specifieke geval niets te verwijten valt. Dit kan bijvoorbeeld aan de orde zijn indien er sprake is van een bestuur waarbinnen de taken over meerdere bestuurders zijn verdeeld en één van die bestuurders niet belast was met de (door de andere bestuurder(s)) onbehoorlijk uitgevoerde taak.
Interne bestuurdersaansprakelijkheid voorkomen
Om te voorkomen dat u als bestuurder aansprakelijk kunt worden gehouden tegenover de rechtspersoon, zijn er een aantal maatregelen die u kunt treffen. Om onduidelijkheid en discussie te voorkomen is het raadzaam om in ieder geval de inhoud van alle (belangrijke) gesprekken en vergaderingen vast te leggen. Bij overname van een bestuursfunctie is het voorts van belang om de situatie van de onderneming vóór overname vast te leggen: zo kan in ieder geval geen discussie ontstaan over handelingen die voor of na de overname zijn verricht. Ook kan door middel van décharge aan een bestuurder kwijting worden verleend voor aansprakelijkheid voor het gevoerde beleid. Dit gebeurt doorgaans tijdens de jaarlijkse algemene vergadering van aandeelhouders.
Tot slot
In dit blog is beknopt toegelicht wat interne bestuurdersaansprakelijkheid inhoudt. In het volgende deel van deze blogserie zal de externe bestuurdersaansprakelijkheid worden besproken. Houd onze website daarom in de gaten! Voor meer informatie of vrijblijvend advies kunt u uiteraard ook contact opnemen met één van onze advocaten of juristen.
Heeft u vragen of wilt u meer informatie over bestuurdersaansprakelijkheid? Neem dan gerust vrijblijvend contact met ons op.
