De ondernemingsraad heeft ten aanzien van een aantal onderwerpen een advies- of soms zelfs een instemmingsrecht. Dit betreft belangrijke bevoegdheden waarmee de ondernemingsraad invloed kan uitoefenen op het te nemen besluit en daarmee het beleid binnen de onderneming. Hoe verloopt zo’n procedure op hoofdlijnen?
Aanvraag
De betrokkenheid van de ondernemingsraad begint doorgaans met een schriftelijke advies- of instemmingsaanvraag. Overigens hoeft de ondernemer niet voor alle besluiten advies- of instemming te vragen. Dit hoeft een ondernemer enkel maar te vragen voor besluiten die genoemd worden in de wet en die niet alledaags zijn en van invloed zijn op de personen die werkzaam zijn in de onderneming.
Welke aangelegenheden
In de wet wordt uitputtend aangegeven met betrekking tot welke punten een advies- of instemmingsaanvraag ingediend moet worden. Voor zover het gaat om het adviesrecht voegt de wet daaraan ook toe dat er enkel advies gevraagd moet worden ten aanzien van belangrijke voorgenomen besluiten. Of er sprake is van een belangrijk besluit hangt o.a. af van de aard en de omvang van de gevolgen van het besluit voor het personeel, de financiële gevolgen, of er sprake is van een wijziging in de verdeling van de bevoegdheden, etc.
Advies voorzover vereist
Gelet op de toevoeging van het woord “belangrijk”is het dus niet altijd duidelijk of er advies gevraagd moet worden. Als er twijfel kan bestaan omtrent de vraag of een besluit adviesplichtig is dan wordt er in de praktijk vaak een advies voor zover vereist gevraagd. In dat geval vraagt de ondernemer wel advies aan de ondernemingsraad, maar erkent hij niet dat hij daartoe gehouden is. Zou de ondernemer dat niet doen, dan zou het gevolg van een onbeperkte adviesaanvraag zijn dat reeds vanwege de aanvraag het besluit adviesplichtig zou zijn en alle rechten die daaraan gekoppeld zijn in de Wet op de Ondernemingsraad van toepassing zijn. Met een advies voor zover vereist voorkomt de ondernemer dat de ondernemingsraad zich gepasseerd voelt (en wellicht beroep instelt), maar verzekert hij zich er ook van dat hij nog kan betogen dat het niet gaat om een adviesplichtig besluit
Inhoud adviesaanvraag
In de adviesaanvraag moet de ondernemer een schets geven van de inhoud van het voorgenomen besluit en de redenen die daaraan ten grondslag liggen. Deze beweegreden kan de ondernemer zelf kiezen, maar hij mag na het uitbrengen van het advies geen beweegreden daaraan toevoegen. Als er een procedure komt bij de Ondernemingskamer wordt getoetst aan de aanvankelijk door de ondernemer opgegeven beweegredenen. Verder dient in de aanvraag opgenomen te worden wat de gevolgen voor de personen werkzaam in de onderneming zijn en welke maatregelen de ondernemer gaat nemen om deze op te vangen.
Wanneer advies vragen
Het advies moet op een moment gevraagd worden dat de ondernemingsraad nog wezenlijke invloed moet kunnen hebben op de besluitvorming. Dit kan met zich mee brengen dat soms zelfs al bij de ondertekening van een intentieverklaring voorafgaand aan een fusie of overname een advies gevraagd moet worden. Dat geldt zelfs in gevallen waar in de intentieverklaring staat dat de ondernemingsraden om een advies worden gevraagd voordat een definitief besluit genomen wordt. Kortom, als ondernemingsraad dient u zich altijd af te vragen of u tijdig betrokken bent. Zo niet, dan kan dat ook een reden zijn om in beroep te gaan tegen een besluit.
Schriftelijke vragen en afspraken
Nadat de adviesaanvraag is ingediend heeft de ondernemingsraad doorgaans vragen. Die worden meestal schriftelijk gesteld en beantwoord. De ervaring leert dat dit in de praktijk weer leidt tot nieuwe vragen. Het is raadzaam – om een langdurige briefwisseling te voorkomen – om dan bij elkaar te komen om het een en ander te bespreken.
Het is ook mogelijk afspraken met de ondernemer te maken over het te nemen besluit. Het voordeel voor de ondernemer is dat deze dan kan rekenen op een positief advies. De ondernemingsraad kan voor haar essentiële punten zeker stellen en de naleving daarvan kan zo nodig worden afgedwongen in een nalevingsprocedure.
Overlegvergadering
Het uitgangspunt van de wet op de ondernemingsraden is dat er minimaal een keer een overlegvergadering moet hebben plaatsgevonden voordat de procedure afgerond kan worden. Het is wel van belang dat de ondernemingsraad om een dergelijke vergadering vraagt.
Het advies
Aan het eind van de rit dient de ondernemingsraad een advies te geven. Het is verstandig dit advies schriftelijk uit te brengen. Als de ondernemer ondanks het advies van de ondernemingsraad toch een besluit neemt dat afwijkt van het advies dan kan de ondernemingsraad naar de Ondernemingskamer gaan. Echter enkel de argumenten die in het advies van de ondernemingsraad staan kunnen worden meegenomen in een procedure. In een procedure kunnen dus geen nieuwe stellingen worden ingenomen door de ondernemingsraad. Het is dus verstandig dat de ondernemingsraad al zijn argumenten opneemt in het advies.
Beroep
Als de ondernemer een besluit heeft gevraagd zonder voorafgaand advies te vragen dan kan de ondernemingsraad binnen een maand in beroep gaan bij de Ondernemingskamer. De ondernemingsraad kan dat ook binnen een maand nadat een besluit is genomen dat afwijkt van het advies van de ondernemingsraad. In het geval er verzuimd is instemming te vragen kan de ondernemingsraad binnen een maand de nietigheid van het besluit inroepen bij de kantonrechter.
Wij kunnen u in ieder geval wijzer maken
Bovenstaande informatie betreft enkele aandachtspunten in verband met het medezeggenschapstraject. Iedere situatie is echter uniek. Wij nemen daarom graag de tijd om kennis te maken met u en uw zaak tijdens een vrijblijvend intakegesprek. Tijdens dit gesprek kunnen wij ingaan op de specifieke details van uw casus en kunnen wij u vaak al een eerste advies op maat geven. Pas als u en wij een klik ervaren en wij daadwerkelijk iets voor u kunnen betekenen, maken we desgewenst verdere afspraken. Neem dan ook gerust contact met ons op. De koffie staat voor u klaar.
